Bir önceki yazımızda torba yasa ile İşsizlik sigortası kanununda yapılan değişikliklere ve yeni istihdam teşviki konularına değinmiştik. Bu yazımızda da konunun devamı olarak İş kanununda yapılan değişiklikleri inceleyeceğiz.

 

Ancak öncelikle 4817 sayılı yabancıların çalışma izinleri hakkındaki kanunda yapılan değişikliğe bakalım;

 

MADDE 75- 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 20 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“MADDE 20- Bu Kanun kapsamına giren yabancıların ve işverenlerin bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri Bakanlık iş müfettişleri ve Sosyal Güvenlik Kurumu müfettişleri tarafından denetlenir. Bu Kanun gereğince yapılacak teftiş, denetim ve soruşturmalar 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununda yer alan teftiş, denetim ve soruşturma hükümlerine göre yapılır ve bu hükümlere göre ilgili yaptırımlar uygulanır.

 

Genel ve özel bütçeli idarelerin teftiş ve denetim elemanları ile kolluk kuvvetlerinin kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim, inceleme ve kontrol sırasında yabancı çalıştıran işverenler ile yabancıların bu Kanundan doğan yükümlülükleri yerine getirmediklerini tespit etmeleri halinde, durum Bakanlığa bildirilir.

 

Birinci fıkraya göre yapılan denetimler ve ikinci fıkraya göre yapılan bildirimler üzerine Bakanlık bölge müdürünce, gönderilen tutanaklara ve denetim raporlarına göre bu Kanunda yer alan idari yaptırımlar uygulanır.”

 

Bu madde ile yabancıların ülkemizdeki mevzuata aykırı olarak (kaçak) çalıştırılmalarının önüne geçebilmek ve daha etkin denetim bakımından İş kanununda yer alan teftiş denetim hükümleri devreye sokularak yaptırımların bu hükümler çerçevesinde uygulanması sağlanıyor. Ayrıca kolluk kuvvetlerinin de kendi denetimleri sırasında kaçak işçi tespiti koşulunda bu durumun Çalışma Bakanlığına bildirilmesi hükmü getiriliyor.

 

4857 Sayılı İş kanununda yapılan değişiklikler;

 

MADDE 76- 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir. “Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır.”

 

Bu madde ile kadın işçilerin erken doğum yapmaları sonucunda ortaya çıkan mağduriyetleri giderilmektedir. Buna göre kadın işçi erken doğum yaparsa doğum öncesi kullanamadığı izni doğum sonrasına eklenecek.

 

MADDE 77- 4857 sayılı Kanunun 91 inci maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

 

“30/1/1950 tarihli ve 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 10 uncu maddesine istinaden iş sözleşmesi fiilen sona eren işçilerin kanundan, iş ve toplu iş sözleşmesinden doğan bireysel alacaklarına ilişkin şikayetleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüklerince incelenir.”

 

Bu madde ile İş kanununa yapılan bir ek ile iş sözleşmeleri fiilen sona erdirilen işçilerin işverenlerden olan alacakları ile ilgili şikâyetlerinin Çalışma Bölge müdürlüklerince incelenmesine olanak tanınmaktadır.

 

MADDE 78- 4857 sayılı Kanunun 92 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Teftiş, denetleme ve incelemeler sırasında işverenler, işçiler ve bu işle ilgili görülen başka kişiler izleme, denetleme ve teftişle görevli iş müfettişleri ve işçi şikayetlerini inceleyen bölge müdürlüğü memurları tarafından çağrıldıkları zaman gelmek, ifade ve bilgi vermek, gerekli olan belge ve delilleri getirip göstermek ve vermek; iş müfettişlerinin birinci fıkrada yazılı görevlerini yapmaları için kendilerine her çeşit kolaylığı göstermek, bu yoldaki isteklerini geciktirmeksizin yerine getirmekle yükümlüdürler.

 

Çalışma hayatını izleme, denetleme ve teftişe yetkili iş müfettişleri ile işçi şikayetlerini incelemekle görevli bölge müdürlüğü memurları tarafından tutulan tutanaklar aksi kanıtlanıncaya kadar geçerlidir. İş müfettişleri tarafından düzenlenen raporların ve tutulan tutanakların işçi alacaklarına ilişkin kısımlarına karşı taraflarca otuz gün içerisinde yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilir. İş mahkemesinin kararına karşı taraflarca 5521 sayılı Kanunun 8 inci maddesine göre kanun yoluna başvurulabilir. Kanun yoluna başvurulması iş mahkemesince hüküm altına alınan işçi alacağının tahsiline engel teşkil etmez.”

 

Bu madde ile İş kanununun 92. maddesinin 2. ve 3. fıkralarında değişiklik yapılmıştır. Bu değişikliklerle müfettişlerin yanı sıra Çalışma Bölge müdürlüğü memurları da yetkilendirilerek denetim ve teftiş yetkisi ile müfettişlere denetim sırasınca sağlanan tüm kolaylıkların bunlara da gösterilmesi buyrulmaktadır. Ayrıca düzenlenen rapor ve tutulan tutanakların işçi alacaklarıyla ilgili kısımlarına karşı otuz gün içinde yetkili iş mahkemesine itiraz hakkı getirilmektedir. İş mahkemeleri Kanununa göre yapılacak olan başvuru iş mahkemesinin hüküm altına aldığı işçi alacağının tahsiline engel teşkil etmeyecek.

 

MADDE 79- 4857 sayılı Kanunun 108 inci maddesinin ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“101 inci ve 106 ncı maddeler kapsamındaki idari para cezaları ise doğrudan Türkiye İş Kurumu il müdürü tarafından; birden fazla ilde işyerleri bulunan işverenlere uygulanacak idari para cezası ise işyerlerinin merkezinin bulunduğu yerdeki Türkiye İş Kurumu il müdürünce verilir ve genel esaslara göre tahsil edilir.”

 

Bu madde ile İş kanununun 108. maddesinin 2. cümlesine yapılan ekleme ile uygulanacak 101 ve 106. maddeler kapsamındaki idari para cezalarının birden fazla ilde işyerleri bulunan işverenlere işyerinin merkezinin bulunduğu yerdeki T.İş Kurumu il müdürünce verileceği hükmü getirilmiştir.